مرجع تخصصی آموزش و دانلود
۱۴:۰۱:۰۶ ساعت:     
 پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳  برابر با  Thursday 28 March 2024 میلادی  و   18 رمضان 1445 قمری
2469
22 آگوست 2016

باكتري‌ها پروكاريوت‌هايي با ديواره‌ي سلولي مشخص هستند.باکتری ها موجودات میکروسکوپی می باشند و بسیاری از آن ها باعث بیماری در گیاهان می شوند با صورت میله ای شکل( باسیلی) می باشند و بسياري از آن‌ها ساپروفيت هستند. باکتری ها از طریق تقسیم سلولی به دو  بخش مساوی تکثیر می شوند. هر سلولی که به این طریق به وجود می آید  را باکتریوم گویند. یک سیکل زندگی باکتریوم ممکن است حداقل به ۲۰ دقیقه برسد.

باکتری های جنس xanthomonas و pseudomonas از انواع باکتر یهای بیماریزا می باشند. باکتر یها تولید اسپور نمی کنند، بلکه باکتریوم های حاصل از سلول اولیه به صورت توده در کنار هم قرارمی گیرند و تولید یک کلونی را می کنند.باکتری ها هم مشابه قارچ ها فاقد کلرفیل بوده  و باید غذای خود را از طریق مواد آلی مرده و در حال پوسیدگی  و یا بافت های زنده به دست آورند.

اکثر باکتریها ی بیماری زا قادر به ادامه حیات خود روی ماده ی آلی مرده و رقابت با سایر موجودات نیستند.به همین دلیل در صورت نبود میزبان جمعیتشان رو به کاهش می رود.باکتری ها از طریق منافذ طبیعی گیاه، زخمهای حاصل از تغذیه حشرات و تگرگ و خراش های ناشی ازسائیدگی در اثر باد و بهم سائیده شدن برگ ها و اندام ها وارد گیاه می شوند.باکتریها در فضاهای بین سلولی و یا در سیستم آوندی زندگی می کنند.باد و باران عامل اولیه انتقال باکتری از یک گیاه به یک گیاه دیگر است.

 

 

 

 

برای اینکه باکتری بتواند در گیاه مستقر شود لازم است:

۱.دارای آنزیم تخریب کننده ی دیواره ی سلولی باشد تا بتواند به مواد غذایی داخل سلول دست یابد. این مکانیسم توسط پاتوژن erwinia بکار می رودکه مولد بیماری پوسیدگی نرم ساقه در ذرت ، سیب زمینی،کدوئیان و گیاهان زینتی ماننددیفن باخیا و فیلودندرون می باشد.

۲.ترشح سم نماید، که در این صورت سم ممکن است فقط به یک میز بان اختصاصی آسیب برساند و یا بر میزبان های متنوعی مؤثر باشد.

۳.مانند Agrobacterium tumefacient تولید فیتوهورمون در گیاه نماید. این ماده مقدار اکسین گیاه را افزایش می دهد و از این طریق موجب ایجاد گال یا تومور طوقه در گیاهان دو لپه ، از جمله بیشتر درختان میوه و درختچه های زینتی می گردد.

۴.موادی مانند اگزوپلی ساکارید ترشح نماید که آوندها را مسدود ساخته و موجب مرگ گیاه شود.

 

 

علائم معمول بیماری های باکتریایی

 

باكتري‌ها نيز مانند قارچ‌ها مي‌توانند علايم گوناگوني در گياهان ايجاد كنند.این علائم عبارتند از:

۱.لکه هایی روی برگ

۲.گال يا غده

۳.لهیدگی و آب افتادگی برگ ها

۴.پوسیدگی و تغییر رنگ آوندها.

بیماری پوسیدگی باکتریایی ریشه ی چغندرقند و پژمردگی باکتریایی سیب زمینی از انواع بیماری های باکتری یایی می باشند.

 

 

مكانيسم بيماري‌زايي باكتري‌ها

باكتري‌ها برخلاف قارچ‌ها قادر به نفوذ مستقيم ازكوتيكول و ديواره‌ي سلولي به بافت گياهي نيستند و به‌ ندرت در تماس مستقيم با پروتوپلاسم سلول‌هاي ميزبان قرار مي‌گيرند، بلكه اغلب پس از ورود به‌درون بافت گياهي مورد حمله و قرار گرفتن در فضاي ميان سلولي، از ميزبان تغذيه كرده و سپس تكثير پيدا مي‌كند.

احتياجات غذايي باكتري‌ها عامل مهمي در تعيين قابليت بيماري‌زايي باكتري‌ها است چون اغلب مي‌توانند روي بافت‌هاي مرده گياهي رشد كنند ولي قادر به آلوده كردن گياه نيستند.

باكتري‌ها از آن‌جا كه فاقد اندام‌هايي براي نفوذ مستقيم به بافت گياهي هستند بيشتراوقات از طريق منافذ طبيعي و زخم‌هاي ايجاد شده توسط عوامل مختلف وارد بافت گياهي مي‌شوند. مايكوپلاسما‌ها و باكتري‌ها به صورت عمده توسط حشرات و يا پيوند بافت آلوده به سالم، به بافت‌هاي آوندي راه پيدا مي‌كنند. روزنه‌هاي برگ و عدسك‌هاي روي ساقه، محل‌هاي ورودي مناسبي براي بسياري از باكتري‌ها هستند. تجمع آب در فضاي زير روزنه‌هاي آبي نيز از منافذ مهم ورودي براي باكتري‌ها به داخل بافت‌ها، به‌خصوص در بيماري‌هاي آوندي، هستند. اين درحالي است كه در لكه برگي‌ها و سوختگي‌ها، روزنه‌ها مهمترين محل ورودي باكتري مي‌باشند.

 

 

انتشار باكتري‌هاي بيماري‌زاي گياهي

 

ظهور بيماري‌هاي گياهي درمزرعه به‌طورعمده از دو طريق آلودگي خاك و يا مواد گياهي منشأ مي‌گيرد، ازمواد گياهي آلوده مي‌توان به بذور آلوده،‌ نشاء‌ آلوده و ساير اندام‌هاي گياهي اشاره كرد. باكتري‌ها به‌طورمعمول روي بقاياي گياهي و درخاك زمستان‌گذاري مي‌كنند و با شروع فصل مساعد، فعاليت و تكثيرشان آغاز مي‌شود. بيماري ازيك كانون آلوده (خاك، بذر، نشاء) در شرايط مساعد شروع مي‌شود و به سرعت گسترش مي‌يابد. عواملي مانند شرايط محيطي مساعد، رطوبت، باران، باد و هواي گرم در گسترش بيماري و بروز اپيدمي در بيماري‌هاي باكتريايي گياهان مهم هستند. انسان‌ها نيز با انجام عمليات مختلف زراعي و تخريب محيط زيست نقش عمده‌اي را در انتقال و انتشار بيماري ايفا مي كنند.

 

 

برخي از بيماري‌هاي مهم باكتريايي در گياهان

۱.گال‌هاي يا تومورهاي طوقه، ريشه و ساقه

۲.شانكر يا زخم‌هاي قهوه‌اي

۳.آتشك يا بلايت گلابي
۴.پژمردگي آوندي
۵.لكه برگي
۶.پوسيدگي و خشكيدگي ساقه

 

 

 

گرد آوری و تنظیم: https://rangvarang.com

4.6/5 - (9 امتیاز)