مرجع تخصصی آموزش و دانلود
۰۸:۲۶:۱۷ ساعت:     
 جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳  برابر با  Friday 4 October 2024 میلادی  و   30 ربيع أول 1446 قمری
1689
8 دسامبر 2017

 

 

 

در مطلبی تحت عنوان شپش و علائم ابتلا به آن مطالبی را درباره شپش بیان کردیم .در این مطلب می خواهیم به بررسی فاکتور های موثر در انتقال و پیشگیری از شپش سر بپردازیم.همانطور که می دانید شپش سر یک بیماری بی‌خطر اما به شدت مسری است که در سنین کم و در میان کودکان بیشتر به چشم می‌خورد .هرچند این بیماری به محل خاصی اختصاص ندارد اما مدارس و مهدهای کودک همیشه جزء مهم‌ترین مکان‌های تکثیر این بیماری محسوب می‌شوند. در بچه هاي بين ۴ تا ۱۱ سال بيشترين شيوع ديده مي شود و در دختران بيش از پسران است همچنين در سن شروع مدرسه نيز شايع تر است.شپش سر معمولاً به شكل فرد به فرد و با تماس سر افراد سرايت پيدا مي كند. حدود ۳۰ ثانيه طول مي كشد كه يك شپش از يك سر به سر ديگر انتقال پيدا كند. سرايت از طرق ديگر مثل كلاه، شانه يا بالش، شيوع كمتري دارد نکته اینکه شپش سر از حيوانات قابل سرايت نيست.
در ادامه روش هایی که درانتقال شپش و همچنین پیشگیری از ابتلا به آن موثرند را با هم مرور می کنیم . پس در صورت تمایل لطفا با ما همراه شوید.
باید توجه کنیم که شپش سر در تمام کشورها وجود دارد، اما این بیماری در فصول خاصی از سال به دلیل شرایط خاص زندگی و فرم پوششی که وجود دارد، افزایش می‌یابد و دوباره بعد از مدتی میزان آن پایین می‌آید. شپش سر در هر طبقه اجتماعى و اقتصادى مى تواند ديده شود و رعايت دقيق موازين بهداشتى هرچند بسيار مفيد و كمك كننده ولى احتمال ابتلا را منتفى نمى سازد همچنین ابتلا قبلى به شپش ايمنى ايجاد نمى كند.
انتقال در افراد خانواده به سرعت و سهولت رخ مى دهد، بنابراين يك فرد ممكن است بيش از يك بار به بيمارى مبتلا گردد.
واکنش شپش‌ها نسبت به دمای بدن بسیار متفاوت است و همین عامل از نظر همه‌گیرشناسی و انتشار بیماری اهمیت پیدا می‌کند. به عنوان مثال اگر فردی تب داشته باشد و درجه حرارت بدن حدود ۴۰ درجه و بالاتر باشد شپش بدن را ترک می‌کند و به سراغ بدن فرد دیگری می‌رود. همچنین اگر فردی در اثر بیماری فوت کند به محض اینکه دمای بدن پایین بیاید شپش بدن را ترک کرده و به بدن دیگری می‌رود که این امر اهمیت زیادی در انتقال بیماری دارد. بهترین دما برای شپش حدود ۲۹ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است.
شپش در آب قادر به تنفس نبوده و زنده نمي ماند زيرا از طريق سوراخ هاي کوچکي که در اطراف بدنش بنام اسپيراکل دارد تنفس مي کند به همين دليل در مناطقي مثل استخر قادر به فعاليت نيست و از طريق شنا و استخر منتقل نمي شود .

آلودگی به شپش، به دنبال تماس نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصل-های سرد و برای تأمین گرما لباس بیشتری می پوشند، شایع می شود.

 

فاکتورهای موثر در انتقال شپش سر:

انتقال از يك فرد به فرد ديگر مى تواند از  دو طريق تماس مستقيم و تماس غيرمستقيم صورت گيرد.

۱ – از طريق تماس مستقيم: در اثر تماس مستقیم موها ی افراد سالم با افراد آلوده که بیشتر در ازدحام جمعيت رخ می دهد مانند مدارس، مهد کودک‌ها، پادگان‌ها، زندان‌ها و خوابگاه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی.

۲ – از طريق تماس غيرمستقيم مانند استفاده مشترک از وسایل شخصی آلوده (لباس ها، بالش، پتو، ملحفه، شانه، برس، حوله، کلاه، گيره مو، گل سر، مقنعه، شال، روسری و چادر، كلاه، حوله حمام و….). همچنین زماني كه شيوع شپش در جامعه بالاست صندلي اتوبوس هاي شهري و بين شهري، تاكسي ها و سالن هاي اجتماعات نيز در انتقال و انتشار شپش نقش دارند.
انتقال غیرمستقیم از طریق لباس‌هایی که با هم نگهداری می‌شوند نیز رخ می‌دهد. برای مثال کلاه و روسری‌هایی که به یک قلاب آویزان می‌شوند یا در قفسه مدرسه نگهداری می‌شوند می‌توانند به‌عنوان وسایلی برای انتقال شپش‌ها عمل کنند.
همچنین شواهدی وجود دارد دال بر این‌که برس زدن موی خشک با الکتریسیته ساکن ممکن است باعث شود شپش مسافت کوتاهی در هوا پرواز کند.

 

راه‌های پیشگیری از ابتلا به شپش سر:

 

۱.استفاده از وسایل شخصی در آرایشگاههای زنانه و مردانه(پیشبند، قیچی، دسته تیغ، ماشین اصلاح، شانه و برس و فرچه)

۲.رعایت بهداشت فردی اعضاء خانواده( شستشوی موی سر، هفته‌ای ۲ بار

۳.شستشوی روتختی و روبالشتی اعضاء خانواده، هفته‌ای یکبار

۴.شستشوی لباسها و ملحفه ها در آب جوش به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و یا استفاده از ماشین لباسشویی و خشک و اتو کردن درزهای لباس

۵.معاینه روزانه موی دانش‌آموزان و کودکان به ویژه دختر بچه‌ها بعد از برگشت به خانه و شانه نمودن موی آنها

۶.استفاده نکردن از لوازم شخصي ديگران مثل برس و شانه، حوله حمام، روسري، شال، مقنعه، چادر، كلاه، شال گردن؛

۷.گذاشتن لباس داخل پلاستیک و آویزان کردن آن از داخل کمد استخرها، باشگاه‌های ورزشی و پارک‌های شادی کودکان

۸.عدم استفاده از وسایل شخصی افراد آلوده در خانواده شامل: برس، شانه، روسری، مقنعه و غیره

۹.شستشوی مجزای لباس افراد آلوده در خانواده و پهن نمودن آن در آفتاب به مدت ۲۴ ساعت

۱۰.گذاشتن لباس کودکان مهدکودک و دانش‌آموزان در داخل کاور مجزا قبل از آویزان کردن از چوب لباسی

۱۱.جدا كردن بیماران درمان نشده در مكانهایی همچون مدارس و پرورشگاهها از افراد سالم و درمان سریع آنها می توان از انتقال بیماری جلوگیری كرد.

۱۲.آغشته‌سازی موی سر، هفته‌ای یکبار با روغن‌های گیاهی یا ژل موی موجود در داروخانه‌ها جهت پیشگیری از تخم‌گذاری شپش سر

۱۳.نظافت منازل هفته ای دوبار با استفاده از جاروبرقی یا جاروی دستی

۱۴.درمان به موقع افراد آلوده جهت پيشگيري از آلوده شدن ساير افراد.

 

نحوه معاینه و شانه نمودن مو در آلودگی به شپش سر :

ابتدا یک پیشبند در روی گردن فرد بسته می شود، سپس دستکش یک بار مصرف پوشیده و موهای اطراف گوش و پس سر (ناحیه گردن) در زیر نور کافی با ذره‌بین بررسی ‌شود؛ در صورت وجود آلودگی با سرکه ابتدا کلیه موها آغشته شده و بعد از ۲۰ دقیقه با شانه دندانه ریز، موهای فرد به ویژه در خانم‌ها از بالا به پایین از یک سمت سر کاملاً شانه شده، سپس با پنس بسته می‌شود. شانه‌ها بوسیله یک پارچه سفید در هر بار شانه کردن باید تمیز شوند. بدین شکل تمامی موهای فرد بررسی می‌گردد. این کار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام می‌شود.

 

 

 

گرد آوری و تنظیم: https://rangvarang.com

3.7/5 - (3 امتیاز)