آشنایی با بادرنجبویه،خواص و مضرات آن:

نام انگليسي بادرنجبویه: Lemon balm

نام علمي بادرنجبویه:Melissa Officinalis

بادرنجبويه يا «وارنگ بو»  که به نام ملیسا نیز معروف است ،گياهي است از خانواده نعناعيان ،علفي و چند ساله پرشاخه و پرپشت داراي ساقه زير زميني كوتاه كه در نواحي جنوبي و مركزي اروپا در اسپانيا تا قفقاز و در آسياي صغير و ايران مي رويد اما بيشتر  در جنوب انگلستان كشت شده علاوه بر اين در نواحي مختلف نيز پرورش مي يابد .

رنگ برگ هاي آن در سطح فوقاني پهنك سبز تيره  و در سطح تحتاني آن سبز روشن است . ساقه آن مستقيم و بلند و مقطع آن چهارگوش است ولي به ندرت ممكن است به صورت خوابيده روي زمين قرار بگيرد .گل ها در قسمت فوقاني گياه و در ناحيه زاويه برگ ها تشكيل مي شوند و معمولا در خرداد تا اواسط مرداد ظاهر مي شود. غنچه ها ، معمولا زرد رنگ كه پس از باز شدن به رنگ سفيد يابنفش  تبديل مي شوند و به تعداد شش تا دوازده تايي در كناره برگ ها ظاهر مي شوند . ميوه آن چهار فندقه اي  و قهوه اي رنگ و طول آن ۱ تا ۵/۱ ميلي متر است . بذر آن تخم مرغي شكل و رنگ آن تيره و براق (معمولا سياه رنگ  ) است .اسم بادرنجبويه برگرفته از يك لغت يوناني و به معناي زنبور عسل مي باشد و اين نشان مي دهد كه گلهاي اين گياه ، جذب كننده زنبورها هستند. .تغذيه نكتار گل ها توسط زنبورها سبب افزايش توليد عسل آن ها مي شود.

از بادرنجبويه مي توان به عنوان عطر چاي و همچنين به عنوان طعم دهنده ساير داروها استفاده كرد . چون اسانس اين گياه گران است ، به جاي آن معمولا از اسانس گونه هاي مختلف علف ليمو كه از نظر عطر شباهت زيادي به اسانس بادرنجبويه دارد استفاده مي شود.

پیامبر خدا (ص): بادرنجبویه سبزی من و سبزی پیامبران پیش از من است.

رسول خدا (ص): بادرنجبویه گیاهی بهشتی و مورد علاقه پیامبران بوده است.

امیرالمومنین علی (ع) به این گیاه علاقمند بوده و می فرمایند: دوست داشتنی ترین گیاه از میان سبزیجات نزد پیامبر اسلام (ص) بادرنجبویه بوده است.

بادرنجبويه دارای خواص فراوانی است در ادامه با رنگ وارنگ همراه شوید تا با این خواص بیشتر آشنا شوید.

        خواص بادرنجبویه :

طبع بادرنجبویه گرم و خشك است.

1. آرام بخش اعصاب، ضد بیماری های قلب، معده و  روده و مفرح و نشاط آور می‌باشد.
2. این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می‌شود.
3. بادرنجبویه التیام زخم های معده و اثنی عشر است.
4. بادرنجبویه درمان کننده تنگی نفس و آسم است.
5. اين گياه خاصيت آنتي هيستاميني دارد كه در درمان اگزما و سردرد نيز بكار مي رود .
6. بادرنجبویه مفرح قلب و مقوی قلب است.
7. اسانس بادرنجبويه در صنايع داروسازي ، غذايي و صنايع آرايشي و بهداشتي كاربرد زيادي دارد
8. بادرنجبویه آروغ را خوشبو می کند.
9. از مواد موثره اين گياه داروهايي براي درمان ناراحتي هاي عصبي و همچنين داروهايي براي مداواي بيماريهاي معده ، قلبي و روده اي كه منشاء عصبي دارند تهيه مي شود .
10. بادرنجبویه درد و بیماری را از درون بدن بیرون می کشد.
11. برگهای معطر سبز اين گياه به صورت چاشنی در سالاد ها ،سس ها،سوپ ها، سبزی ها،دسرها و شيرينی ها هم به صورت خشک و هم به صورت تازه استفاده می شود.
12. بادرنجبویه غذا را دوست داشتنی می کند.
13. اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ ‌زدگی در معده، تپش قلب، سر درد های یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری ، کم خونی دختران جوان ، درد عصبی دندان  و  رفع تند خویی در دختران جوان  و  زنان مؤثر است.
14. اين گياه تب بر و معرق مي باشد و به جهت خاصيت معرق بودن دركاهش دماي بدن در افراد تب دار مناسب مي باشد.
15. بادرنجبویه گرفتگی عروق و مجاری را می گشاید.
16. همچنين چاي اين گياه براي درمان بيماريهاي آنفولانزا و زكام مناسب مي باشد .
17. چاي گرم اين گياه در درمان سرماخوردگي و تب استفاده مي شود و ضد ويروس و ضد باكتري نيز مي باشد .
18. بادرنجبویه دهان را خوش بو می کند.
19. برگهاي اين گياه نيز در درمان معده ، درد عصبي ، گرفتگي قلب و باز گرداندن وضعيت طبيعي بدن در فشار خون پايين موثر مي باشد .
20. بادرنجبویه موجب ایمنی از بیماری جذام است.
21. به جهت ملايم بودن اثرات درماني اين گياه براي درمان بيماري اطفال و كودكان مناسب مي باشد
22. از آب بادرنجبويه در رفع سنكوپ ، احساس كسالت عمومي ، احساس چنگ زدگي در معده و غيره استفاده ميشود .
23. جوشانده اين گياه مانند كمپرس براي درمان تورم هاي دردناك مانند گلو درد استفاده مي شود .
24. بادرنجبویه در درمان نفخ شدید مفید است.
25. اين گياه همچنين انرژي زا ، ترش مزه و معطر مي باشد و خاصيت مهم آن آرامبخشي است .
26. پماد بادرنجبویه نيز در بهبود زخم ها و محل گزش حشرات بكار مي رود .
27. بادرنجبویه در درمان کم خونی موثر است.
28. از عصاره خشك اين گياه طبق مطالعات صورت گرفته در آلمان ، به جهت خاصيت ضد ويروسي آن استفاده مي شود .
29. گیاه بادرنجبویه یکی از آن گیاهان آرام بخش است که روی سیستم عصبی تأثیر گذاشته و باعث آرامش می شود.
30. بادرنجبویه درمان ویار حاملگی (استفراغ و تهوع های دوران بارداری) است.
31. بادرنجبویه با ایجاد آرامش عضلانی و رفع گرفتگی آن ها به داشتن خواب راحت نیز کمک می کند.
32. بادرنجبویه در درمان سینوزیت مفید است.
33. بادرنجبویه در درمان سوء هاضمه مفید است
34. برگ های این گیاه برای کودکانی که قولنج می کنند مفید است. البته قبل از مصرف بهتر است نظر پزشک یا عطاری را جویا شوید.
35. بادرنجبویه مقوی خواص پنجگانه بدن شامل بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی
36. بادرنجبویه مؤثر در درمان بیماری های عصبی است.
37. بادرنجبویه مؤثر در درمان میگرن و دردهای یکطرفه ی سر است.
38. بادرنجبویه علاوه بر رفع این اسپاسم ها باعث کاهش سنگینی معده شده و به کبد کمک می کند تا صفرای بیشتری تولید کند.
39. بادرنجبویه هضم کننده است.
40. بادرنجبویه درمان پوکی استخوان با تحریک فعالیت استئوبلاست است.
41. چون درون بدن انسان جا می گیرد، همه بیماری ها را فرونشاند.
42. بادرنجبویه در درمان ام اس مؤثر است.
43. بادرنجبویه مستحکم کننده لثه و دندان ها است.
44. بادرنجبویه برای اینکه دارای چنین خواص شگفت آوری بوده است در طول تاریخ نوشیدنی ایرانیان بوده است ولی متاسفانه امروزه این دمنوش های عالی با چای سیاه و سبز سودا زا و یبوست زا جایگزین شده است!
45. بادرنجبویه تقویت کننده حافظه است.
46. بادرنجبویه مقوی کبد و درمان کننده کبد چرب است.
47. بادرنجبویه در درمان یبوست مزمن مفید است.
48. بادرنجبویه در درمان کولیت (التهاب روده بزرگ) مفید است.
49. بادرنجبویه در درمان گلو درد چرکی است.
50. كسانی كه میگرن دارند همراه غذای خود بادرنجبویه بخورند.
51. بادرنجبویه درمان دردهای مفصلی آرتروزی و روماتیسمی
52. بادرنجبویه التیام بخش جراحات ناشی از زخم بستر، جراحی و یا انواع تروما
53. بادرنجبویه پایین آورنده قند خوناست.
54. بادرنجبویه در درمان عصبانیت و تندخویی بخصوص در دختران و زنان جوان موثراست.
55. كسانی كه تپش قلب دارند خوردن بادرنجبویه را فراموش نكنند.
56. سبزی بادرنجبویه آرام بخشی است كه هیچ ضرری ندارد.
57. بادرنجبویه در درمان درد معده با منشاء عصبی مفید است.
58. بادرنجبویه درمان بی خوابی و بد خوابی است.
59. بادرنجبویه درمان بی اشتهایی موثر است.
60. ضماد برگ بادرنجبویه برای درد مفاصل مفید است.
61. دختران جوانی كه كم خون هستند بادرنجبویه را در برنامه غذایی خود بگذارند.
62. كسانی كه پوستهای خشك و حساس دارند از دم‎كرده بادرنجبویه مانند چای استفاده كرده سپس پارچه‎ای در محلول دم‎كرده خیس نموده روی پوست بگذارید.
63. كسانی كه درد قلب یا ضعف قلب دارند از بادرنجبویه استفاده كنند و دم‎كرده آن را بدون چای استفاده كنند.
64. اشخاص مسنی كه تكرار ادرار دارند از این نسخه استفاده كنند. گل بابونه + اسطوخودوس + زیره سیاه از هركدام ۱۰ گرم آسیاب كرده ۷ قسمت نموده هر قسمت را با یك لیوان آب جوش هر صبح ناشتا میل شود.
65. كسانی كه یائسه می‎شوند برای جلوگیری از بیماری‎های یائسگی از بادرنجبویه استفاده كنند.
66. خوردن بادرنجبویه باعث جلوگیری از سكته قلبی و مغزی می‎شود.
67. بوكردن بادرنجبویه نشاط‎آور است.
68. هنگامی كه به‎طور ناگهانی ترسیدید و لرزه بر بدن شما افتاد از شربت بادرنجبویه استفاده كنید یا از عرق بادرنجبویه استفاده كنید.
69. كسانی كه درد چشم دارند از دم‎كرده بادرنجبویه مانند شماره ۲ استفاده كنند.
70. شستشوی بدن با جوشانده آن درد مفاصل را تسکین می دهد .
71. برای تقویت اعصاب عرق بادرنجبویه ۵۰۰ سی‎سی + شنبلیله ۵۰۰ سی‎سی + كاسنی ۵۰۰ سی‎سی مخلوط نموده روزی ۳ بار نصف استكان میل كنند.
72. برای رفع سوزش و درد ناشی از گزش حشرات خصوصاً زنبور كمپرس جوشانده برگ بادرنجبویه را بگذارید.
73. كسانی كه فشارخون بالا دارند روزی نصف استكان عرق بادرنجبویه به مدت ۷ روز در ماه بخورند.
74. یك چای خوب برای سوء هاضمه و سوزش معده: برگ خشك بادرنجبویه ۱۵ گرم + رازیانه ۱۰ گرم + دارچین ۳ گرم مخلوط نموده ۴ گرم در یك قوری ریخته ۲۰ دقیقه دم كنید سپس بعد از غذا یك فنجان میل كنید.
75. بادرنجبويه پاک کننده زخم‌هاست.
76. بادرنجبويه مفرح و تقويت کننده قلب، همچنين علاج خفقان (تپش قلب، اضطراب)است.
77. بادرنجبويه انسداد و گرفتگي رگ‌هاي به وجود آمده در مغز را باز مي‌کند.
78. تقويت کننده مغز، حافظه، ذکاوت و حواس است و براي رفع کابوس (خواب‌هاي آشفته) مفيد است.
79. خوردن و بوييدن برگ بادرنجبويه باز کننده ذهن، دافع وسواس سوداوي، بازکننده سکته‌هاي مغزي و مقوي آن است.
80. بوييدن آن خواب آور و خوردن آن هنگام ناشتا، بازکننده گرفتگي‌ها(مصفا) است و براي وهم، وحشت، غم و حتي درد عشق سودمند است.
81. اسانس آن خاصيت ضدتشنج و آرام کننده، با اثر قاطع است.
82. در سرگيجه، بي خوابي، احساس صداي مبهم در گوش، درد معده با منشأ عصبي و درمان ناراحتي‌هاي عصبي موثر است.
83. برگها و ساقه تازه بادر نجبویه تا حدی اشتها آور بوده و باعث ترشح شیره گوارشی می گردد.
84. مصرف آن در درمان زخم روده‌ها و بواسير موثر است.
85. بادرنجبويه در خوش بو کردن دهان موثر است و بوي بد دهان را از بين مي‌برد .
86. جوشانده ريشه بادرنجبويه به همراه گلاب در برطرف کردن ضربه و کوفتگي اطراف عضلات مفيد است و نيز براي از بين بردن ضعف عضلاني موثر است.
87. بادرنجبويه براي تسکين دردهاي مفاصل به کار مي‌رود .
88. مصرف بادرنجبويه در بيماري‌هاي استخوان‌هاي سُرين (انتهاي ران) و گُرده (استخوان ميان دو کتف) به همراه مصلحات مفيد است.
89. بادرنجبويه داروي سکسکه است.
90. بادر نجبویه بند آورنده خونریزیهای قاعدگی است.
91. گفتني است كمپرس، پماد و روغن حاصل از اين گياه جهت دفع حشرات و درمان زخم نيش آنها و رفع تنش عصبي، از زمان ابن سينا تجويز شده است.
92. به خاطر تحریک جریان خون باعث ازدیاد ادرار و عرق می شود از تپش قلب ،سردرد و سرگیجه ،کم خونی دختران جوان ،بیماری های تنفسی و … جلوگیری می کند .
93. بادرنجبویه به صورت بخور برای بیماران مبتلا به تنگی نفس و آسم مؤثر خواهد بود .

       نکات و مضرات مصرف  بادرنجبویه :

1. مصرف این گیاه برای افرادی که از اختلالات تیروئیدی رنج می برند توصیه نمی شود.
2. افرادی که دچار گلوکم یا همان آب سیاه هستند نیز نباید از این گیاه استفاده کنند چون امکان دارد فشار چشمشان بالا رفته و مشکلشان بد تر شود.
3. آقایانی که دچار ورم در پروستات هستند نیز باید از مصرف این گیاه بپرهیزند.
4. ريشه گياه تازه آن باعث سقط جنين مي‌شود.
5. به دلیل آثار آنتی تیروتروپیک این گیاه باید در تجویز آن برای بیماران مبتلا به اختلال های تیروئیدی دقت شود .
6. اسانس بادرنجبویه به دلیل آثار سمی از جمله بروز خستگی،خواب عمیق و افت فشار خون بعد از مصرف ۲ گرم آن در صبح ناشتا ، باید تحت نظر پزشک و با دقت مصرف شود.
7. گاهي استفاده مداوم از بادرنجبويه موجب سوزش ادرار مي‌شود و مصلح آن گشنيز است.
8. روغن گیاهی بادرنجبویه برای خانم های باردار و شیرده و همچنین کودکان مورد منع مصرف دارد.

      طریقه مصرف بادرنجبویه:

به مقداری که چای معمولی را دم می کنید از گیاه بادرنجبویه در آب سرد بریزید و بگذارید در نزدیک دمای جوش ده دقیقه بماند و سپس آن را با عسل، خرما، کشمش، توت خشک یا نبات میل  بفرمائید.

گرد آوری و تنظیم: https://rangvarang.com