معرفی بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج و روش های کنترل آن

بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج موضوعی است که در این مطلب از بخش کشاورزی سایت رنگ وارنگ قصد داریم بیشتر به آن بپردازیم. هویج با نام علمی  Daucus carota ssp sativus می تواند تحت تأثیر طیف گسترده ای از آفات و عوامل بیماری زا قرار بگیرد. حداقل ۵ بیماری هویج توسط پاتوژن های باکتریایی ایجاد می شود ، ۳۶ مورد توسط پاتوژن های قارچی و اوومیسیت ، ۲ مورد توسط فیتوپلاسماها ، ۱۳ بیماری توسط ویروس ،۷ مورد توسط نماتد و ۲ مورد توسط گیاهان انگلی به وجود می آیند. علاوه بر این ، آفات و حشرات بی شماری می توانند به این گیاه خسارت وارد کنند.

در ادامه این مطلب شما را با بیماری باکتریایی هویج بیشتر آشنا می کنیم. هویج به دلیل داشتن بافت آبدار و گوشتی مستعد ابتلا به این بیماری است. در استان آذربایجان‏ شرقی که از مهمترین مناطق کشت هویج در ایران است بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی از جمله بیماریهای مهم این محصول در این منطقه می‏ باشد. چنانچه به دنبال دریافت اطلاعات درباره بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج هستید پیشنهاد می کنیم این مطلب را تا انتها مطالعه فرمایید.

مروری بر گیاهشناسی هویج

هویج carrot گیاهی علفی و دو ساله از تیره چتریان Apiaceae  و گیاهی ریشه ای می باشد. هویج توسط بذر تکثیر می شود. این گیاه در سال دوم به گل رفته و تولید بذر می کند. زادگاه این گیاه احتمالاً ایران است و در ابتدا به دلیل برگ و دانه آن کشت می شده است. گیاه هویج نسبت به سرما و یخبندان سطحی مقاوم است اما گرما و خشکی به آن آسیب می زند.

هویج معمولاً به رنگ نارنجی  است ، اگرچه ارقام بنفش ، سیاه ، قرمز ، سفید و زرد نیز وجود دارند. رایج ترین قسمت مورد استفاده این گیاه ، ریشه آن است. ارقام زودرس هویج  دوره رشد ۲ -۳ ماهه ،ارقام هویج متوسط رس (تابستانه) دوره رویش ۳ -۴ ماهه و ارقام دیررس هویج  (زمستانه) دوره رشد ۵ – ۶ ماهه دارند. ریشه ها حاوی مقادیر زیادی آلفا و بتاکاروتن هستند و منبع خوبی از ویتامین K و ویتامین B6 می باشند.

علائم بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج

عامل بیماری ، باکتری Erwinia carotovora Pectobacterium carotovorum می باشد که در صورت عدم کنترل، تلفات قابل توجهی را به همراه دارد. این مهم است که این بیماری در مراحل اولیه  تشخیص داده شود تا به شکل موثری این مشکل مدیریت شود. بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی در اثر انواع مختلفی از باکتری ها ایجاد می شوند ، اما بیشتر آنها توسط گونه هایی از باکتری های گرم منفی  بی هوازی ، میله ای شکل مانند اروینیا ، پکتوباکتریوم و سودوموناس ایجاد می شوند .

این یک بیماری مخرب  بر روی میوه ها ، سبزیجات و گیاهان زینتی در سراسر جهان است.برای این بیماری میزبان های مختلفی و برای هر میزبان علائم متفاوتی وجود دارد. با توجه به طیف گسترده ای از میزبان ، پوسیدگی نرم باکتریایی بسیاری از محصولات را هم در مزرعه و هم در انبار در سراسر جهان از بین می برد. تقریباً تمام سبزیجات تازه می توانند در معرض ابتلا به این بیماری قرار بگیرند.

این باکتریها عمدتا به اندامهای نگهدارنده گوشتی میزبان خود (غده ها ، پیازها و ریزوم ها) حمله میکنند ، اما بر جوانه ها ، ساقه ها و بافت های دمبرگ نیز تأثیر می گذارند. در هویج، فاسد شدن در طول محور وسط ریشه گسترش پیدا می کند. چنانچه ریشه ها از وسط دو نیم شوند ، میتوان یک خط مشخص را میان بافت آلوده و سالم مشاهده کرد.

وقتی آسیب ریشه شدید شد، برگها زرد و پژمرده می شوند .هنگامی که محصولات زراعی در مزرعه یا در انبار آلوده می شوند، در نهایت بخشی یا تمام ریشه (بافت) نرم و آبکی می شود. بوی بد ممکن است همراه با پوسیدگی احساس شود که  به دلیل رشد باکتریهای ثانویه است. بافت های پوسیده شده رنگ طبیعی خود را تا زمانی که کاملاً پوسیده نشوند حفظ میکنند.

چرخه بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج

این باکتری به روش های متعددی از جمله بذر آلوده ، هویج آلوده ، حشرات ، دما و رطوبت بالا می تواند موجب آلودگی هویج ها شود. اگر بذر آلوده تولید شده باشد ، با آمدن بهار باکتری ها درست مانند میزبان آن شروع به رشد می کنند.

چنانچه در زمان نگهداری در انبار تعدادی به این بیماری آلوده شده باشند می توانند بقیه را نیز آلوده کنند. یکی دیگر از منابع با اهمیت آلودگي اوليه برای هویج انباری ، خاک است. خاکهایی که باقی مانده گیاهان آلوده از سال گذشته در آنها وجود دارد می توانند منبع مهم آلودگی باشند.

درجه حرارت بالا و رطوبت بالا شرایط رشد ایده آل برای باکتری ها است که تهویه را در اولویت تلاش برای مبارزه با این بیماری قرار می دهد.

وقتی یک گیاه آلوده می شود و شرایط مطلوب است ، باکتری ها بلافاصله شروع به تغذیه از مایعات آزاد شده از سلول های آسیب دیده می کنند و شروع به تکثیر می کنند. همانطور که تکثیر می شوند ، آنزیم های پکتولیتیک بیشتر و بیشتری ترشح می شوند که دیواره های سلولی را تخریب و تجزیه می کنند.

به دلیل فشار زیاد تورگر در داخل سلول ها ، این مکش به طور موثری باعث انفجار سلول ها می شود و غذای بیشتری را برای باکتری ها فراهم می کند.غالباً اپیدرم نازک شده و لایه داخلی که پوسیده شده است را نگه می دارد.

در حقیقت ، باکتریها ممکن است قبل از مشاهده علائم ، جمعیت زیادی در گیاه ایجاد کنند. هیچ کس دقیقاً نمی داند که چرا باکتری ها دارای این مرحله خفته هستند یا چه عواملی بر روی جمعیت باکتری ها تأثیر می گذارند

مدیریت و کنترل بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج

بهترین روش مبارزه با این بیماری  استفاده از اقدامات پیشگیرانه است. مدیریت و کنترل به موقع بیماری، بسیار مهم است زیرا مانع یا کاهش تلفات عملکرد می شود. این بیماری قابل درمان نیست با این وجود می توان از گسترش باکتری ها جلوگیری کرد. هویج های آلوده برای مصرف مناسب نیستند.

نظارت دقیق و منظم بر محصول و آگاهی از تاریخچه مزرعه می تواند سرنخ های ارزشمندی را برای پتانسیل بیماری فراهم کند. الگوهای آب و هوایی فصلی تأثیر عمده ای بر بیماری های ریشه هویج دارد. اقدامات زیر برای پیشگیری و کنترل این بیماری  توصیه می شود.

توصیه هایی برای پیشگیری و کنترل بیماری پوسیدگی نرم هویج

۱. بذر های سالم و معتبر تهیه کنید.

۲. تغذیه مناسبی را برای گیاه برنامه ریزی و اجرا کنید. تغذیه مناسب باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری می شود.

۳. از  آسیب مکانیکی به بافت های گیاه در هنگام عملیات داشت و برداشت خودداری کنید.

۴.برای کاشت و پرورش هویج از ارقام مقاوم استفاده کنید.

۵. از آماده سازی مناسب زمین برای داشتن خاک خوب زهکشی شده اطمینان حاصل کنید.

۶. عدم انجام آبیاری در هنگامی که زمین مرطوب است.

۷. اگر برداشت هویج در هنگامی که درجه حرارت خاک زیاد است انجام شود ، هویج ها باید سریعاً سرد شوند و قبل از قرار دادن آنها در محل نگهدارنده ، با آب تمیز و کلر شسته شوند.

۸. تناوب زراعی با گیاهانی که میزبان این باکتری نیستند مانند ذرت، حبوبات، یونجه، چغندر، سویا، شبدر رعایت شود.

۹. از آبیاری طولانی مدت هویج های بالغ در ماه های گرم سال خودداری کنید.

۱۰. از برداشت هویج در شرایط مرطوب خودداری شود.

۱۱. آزمایش خاک برای بررسی pH ، شوری و میزان مواد مغذی نیز توصیه ارزشمندی است.

۱۲. استفاده از قارچ کش های حاوی مس در جلوگیری و سرکوب فعالیت پاتوژن باکتریایی توصیه می شوند.

۱۳.برای جلوگیری از بروز بیماری لازم است اتاقهاي انبار و جعبه ها با ترکیباتی نظیر فرمالدئيد يا سولفات مس ضد عفوني شوند.

۱۴. در هنگام انبار داری باید میزان درجه حرارت و رطوبت را به طور دقیق کنترل کرد.

امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم اطلاعات مفیدی را درباره بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی هویج در اختیار شما مخاطبان عزیز قرار داده باشیم. لطفا نظرات خود را از بخش ارسال دیدگاه با ما در میان بگذارید.

link.springer.com  ،  omafra.gov.on.ca  و  en.wikipedia.org

گرد آوری و تنظیم:  https://rangvarang.com