مرجع تخصصی آموزش و دانلود
۱۰:۰۶:۲۶ ساعت:     
 یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳  برابر با  Sunday 3 November 2024 میلادی  و   1 جماد أول 1446 قمری
1691
22 سپتامبر 2016

 

%d8%a8%db%8c%d9%85%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%88%db%8c%d8%b1%d9%88%d8%b3%db%8c

 

 

ويروس در زبان لاتين به معناي زهر و سم است؛ ويروس‌ها نوكئوپروتيين‌هايي بسيار كوچك هستند كه تنها در سلول‌هاي زنده تكثير مي‌كنند، ويروس‌ها مواد لازم براي تكثير خود را از مجموع فرآورده‌هاي درون سلول ميزبان تامين مي‌كنند. برخي از ويروس‌هاي شناخته شده، مي‌توانند به گياهان حمله و درآن‌ها بيماري ايجاد كنند. ويروس‌ها قادر هستند يك و يا چندين‌ گونه مختلف گياهي را آلوده كنند بنابراين هرگونه‌ي گياهي بيشترمواقع به ‌وسيله‌ي چندين ويروس مختلف مورد حمله قرارمي‌گيرند. ويروئيد به پيكره‌هاي كوچك RNA گفته مي‌شود كه فاقد پوشش پروتئيني هستند، ويروئيدها تنها در گياهان ديده ‌مي‌شوند

نشانه و علايم بيماري‌هاي ويروسي و ويروئيدي:

۱.تغيير در ميزان رشد و نمو گياه
۲.تغييرات دربافت
۳.تغيير در رنگ (كلروز (سبزردي) موزائيك، زردي رگبرگ، شفاف شدن رگبرگ
۴.تغيير درشكل ميوه و بذر
۵.تغيير درريشه
۶.بدمزه شدن شدن ميوه‌ها
۷.تغيير شكل اندام‌هاي گياهي
۸.زخم موضعي
۹.عقيم ماندن گياه
۱۰.رشد غيرعادي هيپرپلازي (پر ازديادي) و هيپرتروفي (پر رشدي)
۱۱.تغيير درعمرگياه
۱۲.مرگ بافت يا نكروز
۱۳.پژمردگي

لکه های حلقوی روی اندام ها ی مختلف( لکه های حلقوی به صورت حلقه هایی از سوختگی روی برگها، ساقه و یا میوه  دیده می شود) و  طرح موزائیکی روی برگ ها( حالت موزائیکی عبارت  است ازپراکندگی لکه ها ی سبز کمرنگ، زرد و یا سفید در زمینه ی سبز معمولی برگ یا میوه و یا وجود لکه هایسفید در زمینه ی معمولی گل و میوه)، گل و میوه، تغییر شکل بافت ها، توقف رشد ، کوتولگی ، ریزشزود هنگام برگ ها و کاهش عملکرد می باشد.
از جمله بیماری های ویروسی: زردی جو، کوتولگی ذرت، پیچیدگی و تورم رگبرگ ها ی چغندر قند و کوتولگی زرد سیب زمینی.
ويروس‌ها به‌دليل نداشتن اندام خاص جهت نفوذ و تغذيه همانند باكتري‌ها تنها به‌وسيله‌ي زخم مي‌توانند به درون گياه نفوذ كنند اين زخم‌ها ممكن است زخم‌هاي طبيعي ناشي از شكستن كرك‌هاي موجود درسطح گياه، برخورد شاخ و برگ گياه و يا توسط ناقليني هم‌چون نماتد، حشرات و قارچ‌ها ايجاد شود.
دراغلب مواقع نفوذ ويروس‌ها به داخل گياه به شيوه‌ي غيرفعال مي‌باشد كه مهم‌ترين عامل نفوذ ويروس انسان‌ها هستند كه با استفاده از ابزار آلوده و يا ايجاد زخم درسطح گياهان سالم معبرمناسبي براي ويروس باز مي‌كنند.

 

روش نفوذ ويروس‌ها:

ویروس ها فاقد ساختمان  کامل حیاتی بوده و ساختمان مولکولی پیچیده ی آن ها شامل یک زنجیره ی خطی  یا حلقوی تک رشته ای و یا دو رشته ای از اسید نوکلئیک(DNA or RNA) می باشد که توسط یک پوشش پروتئینی  احاطه گردیده است. زنجیره ی اسید نوکلئیک از حداقل ۳ ژن تشکیل شده است.
حاصل فعالیت ویروس ها تشکیل سلول هایی است با متابولیسم و تشکیلات غیر عادی که منجر به اختلال در انجام وظایف سلولی بافت ها و بالاخره گیاه شده است. ویروس های ساخته شدهبه سلول های آوندی مجاور نفوذ کرده ، گسترش می یابند و موجب ظهور علائم بیماری می شوند.
ویروئید ها یا شبه ویروس ها بسیار کوچکتر از ویروس ها بوده و از یک تک رشته ریبونوکلئیک اسیدحلقوی با وزن مولکولی کم تشکیل شده و فاقد پوشش پروتینی  می باشند. ویروئید ها خسارت شدیدی بر بعضی از گیاهان مانند سیب زمینی و گوجه فرنگی می سازند.
بسیاری از ویروس ها توسط حشرات مکنده، بخصوص شته ها( مانند ویروس زردی جو) و زنجره ها ( مانند ویروس کوتولگی ذرت) که ناقل هم گفته می شود، انتقال می یابد.وبعضی از ویروس ها توسط نماتد ها، دانه ی گرده، قارچ های خاکزی و پروتوزواها انتقال می یابند.

برخي ويروس‌هاي مهم بيماري‌زا در گياهان:

۱.ويروس موزائيك توتون
۲. ويروس موزائيك خيار
۳.ويروس واي سيب‌زميني
۴. ويروس موزائيك يونجه
۵. ويروس پيچيدگي بوته چغندرقند

 

 

گرد آوری و تنظیم: https://rangvarang.com

4.6/5 - (8 امتیاز)